14 Mart Tip Bayrami

Bir hastaligi iyi etme insanlik tarihi kadar eskidir. Ilk insanlar hastaliklarina ic güdüleri ile care aramislardir. Hayvanlarda  da bu ic güdü vardir. Bu yolla kendi hastaliklarina careler aramislardir. Örnegin ; kediler hasta olduklari zaman sifali otlar bulup yerler.

Hayvanlardaki bu ic güdü gelismemis  , oldugu gibi kalmistir. Ancak insanlarda  ic güdüler üzerinde aklin arastirici , yeni fikirler ortaya koyucu faaliyetler  gelismistir. Ilk insanlar ellerine batan cisimleri  cikarmak , ellerini pansuman etmek icin calismislardir. Bir cok hastaligin sebebini arastirmislardir. Bazilarinin sebebini bulmakla birlikte  ; cogunu  yildizlara , hava degisikligine baglamislardir.

Ilk kavimlerde tibbi büyücülükle  karisik buluruz. Hastalar iyi olmak icin , iyi ruhlarla gecinmeye, kötü ruhlardan kacmaya calisirlardi. Inanislarina göre vücutlarindaki dövmeler , muskalar onlari hastaliklardan  korur , iyi ederdi.

Eski Caglarda Tip

Tarihten önceki caglarda  kiriklar , cikiklar oldukca iyi tedavi edilirdi. Bu arada kafa ameliyatlarinin  bile yapildigini görüyoruz. Bu insanlar  kötü ruhlarin beyinde oturduklarini saniyorlar , oradan cikarilmasi icin kafatasina delik aciyorlardi. 

Tip , Akdeniz medeniyeti ile birlikte dogmus , onun yani sira gelismistir. Mezopotamya tababeti en eski tababet olarak karsimiza cikiyor. Burada rahiplerin hekimlik ettigini görüyoruz. Astronomi ile cok ugrasmis olan milletler , mevsimlerle bazi hastaliklar arasinda  ilgi bulmuslar. Bu arada  günese , suya büyük önem vermislerdir. 

Sümerlerde yilin belirli bir gününde hekimler bu tapinakta toplanir , altin taslar icinde ilac dagitirlar , bircok hastaligin önünü alirlardi. Sümerlere göre insan bedenle ruhtan yapilmisti , zekanin merkezi kalpteydi. Mezopotamyada  hekimin önemi M.Ö.2200 yillarindan kalma Hamurabi Kanunlari`nda gösterilmistir. Burada ,  yapilacak ameliyatlara göre hekimin alacagi ücret bile yazilmistir.

Eski  Misir tababetini Papirüslerden ögreniyoruz. Kayitlara göre  , sünnet Misirlilarda mecburi idi. Misirlilar anatomide cok ileri gitmislerdi. Bunu  ölüleri mumyalama sirasinda ögrendikleri saniliyor. Bitkisel , hayvansal  maddelerden cesitli ilaclar yapmislardi . Bu ilaclarin bir kismi eski Yunanlilara  , Araplara , Avrupaya onlardan gecmistir. 

Hintliler de cerrahlik , teshis , anatomi , zehirler , panzehirler , göz ve kulak hastaliklarinda bilgiler cok ileri gitmistir.  Idrari tatmakla seker hastaligini bulmuslardi. M. Ö. 3000 yillarinda katarakt , bademcik , mesane , damar ve kemik ameliyatlari yapiliyordu. Bir takim akil hastaliklari iyilestiriliyordu.

Eski Yunanistanda Hippokrates`ten önce tip , mitoloji ile karismisti. Felsefe ile , dine  kuvvetle bagli bulunan Yunan tababetinin tanrilarindan en büyügü Asklepios`tu. Bir cok ilaclar , tedavi usulleri biliniyorsa da  tababet , rahip hekimlerin elinde bulunuyordu. Tibbin bilim olarak gelismesine Hippokrates büyük yardim etmistir. Klinik hekimligini yaratmistir. Bunun icin tibbin babasi sayilir. Hippokrates`in kurdugu bilimsel esaslar o kadar degerlidir ki , bugünkü  düsüncelere bile temel olmaktadir.

Osmanlida tip , 14 Mart 1827`de  II. Mahmut  döneminde , hekimbasi Mustafa Behcet`in  önerisiyle ilk cerrahhanenin Sehzadebasi`ndaki  Tulumbacibasi Konaginda  Tiphane-i Amire  ve Cerrahhane -i Amire adi ile kurulmasi , Türkiye`de modern tip egitiminin basladigi  gün olarak kabul edilir. Okulun kurulus günü olan 14 Mart , ” Tip Bayrami ” olarak kutlanmaktadir.

Ilk kutlama , 1919 yilinin 14 Mart`inda isgal altindaki Istanbul`da gerceklesmistir. O gün tibbiye ücüncü sinif ögrencisi Hikmet Boran`nin önderliginde , tip okulu ögrencileri isgali protesto icin toplanmis ve onlara devrin ünlü doktorlari da destek vermisti. Böylece tip bayrami , tip meslegi mensuplarinin yurt savunma hareketi olarak baslamistir. 

Günümüzde tip camiasinin sorunlari , emekci halk kitlelerinin sorunlari ile cakistigi icin , tip mensuplarida sorunlarina cözüm bulma konusunda  isci ve emekci halkla birlikte mücadele etme yolunu secmislerdir.
Saglik sisteminin ülkede yarattigi kaos ve icinden cikilmaz problemlerin sorumlusu olarak gösterilen doktor ve diger saglik calisanlarini  halkla karsi karsiya birakmislardir. Bu nedenledir ki  hergün  onlarca doktor , hemsire ve diger saglik calisanlari , hasta yakinlari tarafindan dövülmekte  ve hatta öldürülmektedir.

Verdikleri hizmetlerinin karsiligi hicbir seyle ölcülmeyecek kadar kutsal ve agir olan   saglik mensubu arkadaslarimin 14 Mart Tip Bayramlarini yürekten kuluyorum .

Günes Uzun

636 kez okundu.